Kerst en andere feestdagen

Het is een beetje cranberrycompote na de Kerstmaaltijd aangezien Kerst al voor de deur staat maar ik heb toch nog een aantal Kersttips waarvoor ik de rest van het jaar geen goede gelegenheid zie om ze te plaatsen ;-).

Tip 46: koop een tweedehands kunstkerstboom.
Wij hebben sinds een jaar of 4 à 5 een kunstkerstboom. Gekocht bij de lokale kringloopwinkel voor ik meen 7,50. "Kerstboom 'n hele mooie", staat er op de doos in ouderwets handschrift. Wij moeten er nog ieder jaar om glimlachen. Het is inderdaad een mooie kunstboom. Met een keer geld uitgeven hebben wij nu jaren en jarenlang een kerstboom die ook niet belastend is voor het milieu of mijn astma.

Tip 47: een kerstboom met kluit (als je plek hebt in de tuin)
"Vroeger thuis" hadden wij een kerstboom met kluit, die ieder jaar weer terug ging in de tuin. Mijn vader haalde die boom ieder jaar uit de tuin en zette hem in een grote verfemmer.
Het jaar dat mijn vader laat was daarmee en de vorst vroeg en diep, weet ik niet meer wat mijn ouders toen gedaan hebben, het zou goed kunnen zijn dat we geen kerstboom hadden dat jaar. Misschien heb ik toen wel voor het eerst ontdekt dat ik niet gierend het nieuwe jaar in ging als er geen kerstboom in huis had gestaan.
Na een aantal jaren moest de boom gesnoeid worden om nog te passen en daarna werd hij geloof ik echt te groot. Misschien dus ook handig om een plek te zoeken in de tuin waar de boom het prima naar zijn zin heeft maar niet te veel of om te beginnen met een wat kleiner maatje. Ik weet van andere mensen dat zij wel 15 jaar met dezelfde boom deden.

Tip 48: Alleen als je van plan bent iets bij IKEA aan te schaffen!! een kerstboom voor 1 euro.
Mochten alle opties tot nu toe niet naar je smaak of situatie zijn, dan is er ook nog de jaarlijkse kerstboomactie van IKEA (op dit moment al afgelopen). Nou is IKEA natuurlijk gek op klanten maar niet helemaal gek. Je moet er wel een cadeaubon bij kopen voor 19 euro, die alleen geldig is van 7 t/m 27 januari. IKEA rekent er dus op dat je in de rustige maand januari weer terug komt en waarschijnlijk wel meer uitgeeft dan die 19 euro. Dan zijn er natuurlijk ook nog de mensen, die zulke bonnen laten verlopen. (Bijvoorbeeld bij geld terug acties rekent een zaak er vaak op, dat mensen dit vergeten. In Nederland zou ongeveer 15% dit doen).

Tip 49: koop kerstdecoratie tweedehands/ kringloop
Ik heb twee keer een kerstperiode meegemaakt terwijl ik in een kringloopwinkel werkte als vrijwilliger. Het wordt het hele jaar opgeslagen en met Kerst komt alles uit de opslag en wordt het geregeld aangevuld. Alles was er wat je in een normale winkel ook kunt kopen.
Onze kunstboom is versierd met tweedehands figuren van gevlochten stro van de kringloop, aangevuld met wat gekocht spul. Handig als je kinderen of huisdieren hebt.

Tip 50: koop kerstdecoratie en kerstkaarten NA de Kerst
Toe aan iets nieuws of is er wat gesneuveld? Koop wat nieuws na de Kerst, als alles afgeprijsd is.

Tip 51: koop (goede kwaliteit) bij voordeelwinkels
Ik doe graag jarenlang met mijn kerstspullen dus ik let er wel op, dat ik niet iets koop dat na een paar jaar de kliko in kan. Ik shop graag bij Wibra, Zeeman etc. voor kerstspul. Inmiddels heb ik dat al jaren niet meer gedaan dus. Als je leuk en slim dingen combineert ziet het er net zo mooi uit, als decoratie van een duur tuincentrum. .

Tip 52: stop met het versturen van kerstkaarten.
Ik heb altijd al een lichte hekel gehad aan kerstkaarten versturen. Wat een gedoe.
Nu zoveel mensen volautomatisch wat adressenstickers of enveloppen uit (laten) draaien en op veel kaarten zelfs de naam ook al gewoon is geprint, is de lol en zin er voor mij wel helemaal af. Het heeft weinig waarde en betekenis overgehouden voor mij. Deze week kregen we een kaart waarop onze naam zelfs verkeerd gespeld was, zo goed kenden die kennissen ons.
Al een aantal jaren deed ik toch nog maar mee aan het zinloos papier rondsturen omdat ik me verplicht voelde, steeds met meer tegenzin.
Sinds vorig jaar zijn we er mee gestopt. We sturen nu een e-mail waar we onder zetten, dat we om het milieu te besparen geen kerstkaarten versturen maar een e-mail en dat we het geld dat we niet hebben uitgegeven hebben gedoneerd aan een goed doel. Dit jaar ging het geld naar de kerstactie van het consuminderhuis in Landgraaf.

Tip 53: doneer niet maandelijks maar eens per jaar.
Nu we het over doneren hebben... Ik houd er niet van iedere maand een klein bedragje te doneren en vervolgens veel post en tijdschriften te ontvangen van zo'n organisatie. Vervolgens zit je ook jarenlang aan zoiets vast omdat je het steeds vergeet op te zeggen. Daar ben ik dus mee gestopt.
Ik doneer nu aan het eind van het jaar een groter bedrag aan steeds verschillende doelen. Bij de overschrijving vermeld ik erbij dat het een eenmalige donatie is. Ik kies graag voor kleinere stichtingen, waar er, met alle respect, ook minder aan de strijkstok blijft hangen.

Tip 54: koop geen kleding speciaal voor Kerst.
Ik heb er nog eentje: zo'n truitje dat je echt alleen met Kerst aan kan en wil. Ik geloof dat iedereen die mij kent het minstens een keer gezien moet hebben want het bleef maar in de kast voor de Kerst. Wel veel complimenten over gehad, het is een beetje een apart ding maar het gaat wel vervelen.
Het ging vroeger thuis zo, er werden voor de Kerst weer hele nette kerstkleren gekocht en ik heb het overgenomen.
Als ik nu al überhaupt iets zou kopen, zou ik iets kopen dat ook op bijna alle andere dagen uit de kast mag komen. Met een beetje stemmige kleuren en leuke sieraden of iets dergelijks, kom je ook een heel eind. Dit jaar wordt het iets zwarts met een nep parelketting die ik ooit in elkaar heb gefröbeld met spullen van Action.

Tip 55: maak zelf een kerststukje.
Met wat oase, deco uit eigen voorraad, kaarsjes en wat groen uit de tuin (van de buren als je het vriendelijk vraagt?) kom je een heel eind. Instructies en en inspiratie is wel te vinden op internet. Je kunt ook nog sfeerverhogende nepsneeuw of glitterlijm erbij gebruiken.
Annemiek van Deursen gaf in haar mijmeringen de tip, dat je het voetje van oude borrelglaasjes af kunt halen (in een theedoek leggen en dan knippen met een tang, zodat het glas niet in het rond vliegt). Vervolgens steek je het steeltje in de oase en plaats je een theelichtje in het glaasje. Zo zijn er nog een hoop dingen her te gebruiken voor een leuk kerststukje.
Mijn eigen kerststukje bestaat uit een (nep)krans op een groot bord. Jaren geleden heb ik een takje nepbloemetjes uit elkaar geplukt en de rode bloemetjes op de takjes geprikt. In het midden staat een kaars, daar omheen wat kerstballen met daaronder een mini lichtsnoertje op batterijen (dat alleen even aan mag tijdens het avondeten, tot enige teleurstelling van de kleine).

Tip 56: zorg voor een voorraadje cadeautjes.
Leuke dingen die je het hele jaar door voordelig vindt, al dan niet voor een speciaal persoon, kun je op een vaste plek opbergen. Minder stress rond cadeautjestijd en je bent voordeliger uit.

Tip 57: maak zelf cadeautjes.
Vorige week heb ik de kleine aan het werk gezet om een kleine attentie te maken. Met oude glazen potjes, kerstfiguurtjes uit papier (zelf gemaakt uit stukjes gebruikt knutselpapier met ponsjes), wat glitters, lijm en wat lint maakte ze mooie theelichthoudertjes voor Kerst. Leuk voor opa en oma in plaats van bloemen of iets dergelijks meenemen, veel persoonlijker.
Bij de bieb of online zijn veel tips te vinden om zelf kinderspeelgoed, lekkere etenswaren, badbruisballen of vele andere cadeautjes te maken. Veel leuke dingen kun je hier vinden.

Tip 58: bewaar mandjes.
En maak zelf leuke cadeaumandjes. Gevuld met zelfgemaakt of leuk ingekocht. Folie is te koop bij Wibra.

Tip 59: bewaar cadeaupapier en lintjes (en folie).
Cadeautjes geven vind ik leuker dan krijgen. Cadeautjes net iets leuker inpakken als ik de tijd heb vind ik ook leuk. Het is leuk om te laten zien dat je de ander zo waardeert dat je extra tijd hierin hebt gestoken vind ik persoonlijk. Ik gebruik hier vaak hergebruikte lintjes, strikjes en rozetjes voor en soms hergebruikt cadeaupapier (als het er is). Ook gebruik ik regelmatig groen of bloemetjes uit de tuin of van kamerplanten hierbij.
Voor een vriendin die haar verjaardag in een restaurant vierde maakte ik eens een ingepakt doosje met daarop blaadjes van een lepelplant, wat bloemetjes en een theelichtje in het midden vastgemaakt. Alles was in de kleuren grijs, zilver, wit en groen. Tijdens het eten stond het cadeautje naast haar en was het kaarsje aan. Pas na het eten mocht ze het open maken.

Tip 60: maak zelf lekkere hapjes en het kerstdiner.
De winkels liggen rond feestdagen vol met allerlei lekkers maar veruit het meeste kun je ook gewoon zelf maken. Zoek recepten voor koekjes, taarten, (luxe) hapjes, kaasstengels, schuimpjes etc. etc.
Lekkere champignonsoep met verse champignons, ongebonden of gebonden maak je ook supersnel zelf. Ragout idem.
Vleesgerechten kun je ook veel zelf maken, zoals kip of varkenshaas in katenspek, vlees met brie, gehaktbrood, gekruide kip, etc. etc.
Het is wel handig, die spullen die je zo in de oven kunt zetten maar met wat voorbereiding kun je ook eigenlijk wel alles zelf maken in je eigen ovenschaal, die je daarna gewoon opnieuw kunt gebruiken. Met goede voorbereiding kun je ook dan nog steeds op de dag van het diner zelf kort in de keuken staan.
Voor ons kerstdiner ga ik een gehaktbrood of gehaktpastei maken van biologisch gehakt. Dat is ook lekker, weer eens wat anders en een beetje chique aan te kleden. Ik denk aan rode kool uit een potje (leuk gedrappeerd op het bord) en eventueel stoofpeertjes voor erbij. Dan nog aardappeltjes uit de oven of iets dergelijks en het hoofdgerecht is compleet.

Tip 61: maak zelf een gourmetschotel en sausjes.
Gourmetschotels gaan nu voor enorm lage prijzen weg, de zogenaamde kiloknallers. Je kunt ook zelf (bio of beter leven) vlees snijden, mini slavinkjes en hamburgertjes maken, wat shoarma in een bakje doen etc. De rest van het vlees vries je gewoon in.
Met wat voorgekookte aardappelstukjes, veel groenten, geklutst ei en/of pannekoekenbeslag op tafel erbij kun je ook weer met iets minder vlees toe.
Ook sausjes kun je zelf maken. Met mayonaise, ketchup, (koffie)melk en wat peper heb je ook een coctailsausje. Bij gebrek aan wisky maakte ik 'em ooit met tequilla. Het is erg lekker en gezellig geworden (met ook wat wijn erbij).
Satehsaus maak je heel makkelijk zelf met pindakaas, sambal, eventueel wat knoflookpoeder, ketjap en een snuf peper. Zie overige recepten op internet.

Tip 62: maak zelf poedersuiker.
Ik heb nog wat poedersuiker nodig voor het toetje. Dump wat gewone suiker in een keukenmachine of koffiemolentje, even vermalen en je hebt poedersuiker. Toen ik nog geen keukenmachine had, zat ik wel eens een tijdje met een lepel in een kommetje te wrijven voor de TV maar dan wordt het toch net minder fijn.

Tip 63: dek de tafel uitgebreid.
Zet veel serviesgoed op tafel en zet veel kaarsjes op tafel (in glaasjes e.d.). Op internet vind je instructies hoe je servetten kunt vouwen. Eventueel verder aankleden met wat groen uit de tuin. Maak met het groen  een lange groene sliert over het midden van de tafel met kaarsjes ertussen of zet wat groen in glaasjes. Glas doet het altijd goed en kleurt overal bij. Wil je gekleurd water in glaasjes, gebruik limonadesiroop of kleurstof als je dat toevallig hebt. Een wat vollere en gezellige tafel eet al meteen wat leuker en lekkerder, ook al zet je wat eenvoudigers op tafel. Stemmig gedempt licht verhult ook meteen kleine rommelplekjes in de woonkamer, plekjes die je vergeten bent te stoffen of zuigen in de haast of kleine vlekjes op het tafelkleed.

Tip 64: geen of minder elektrische buitenverlichting
Ik vraag me wel eens af voor wie dat spul nou allemaal brand, vooral 's nachts. Sommige mensen vinden het gewoon hartstikke leuk en erbij horen, anderen doen het voor de buren. In sommige straten is het een soort must geworden. De buren betalen echter niet jouw elektriciteitsrekening.
Vind je het toch gewoon leuk, denk dan eens aan een tijdschakelaar. Daarmee kun je de verlichting bijvoorbeeld alleen van 7 tot 11 en van 7 tot half 9 's morgens aan laten gaan. Dat scheelt alweer.
Als je het alleen voor je buren deed en je bezwaart voelt om ermee op te houden; verzin een smoes, het milieu, technische mankementen, etc.

Tips om te besparen op de boodschappen



smeerworst en flinterdunne kipfilet in kleine porties
ingevroren.



Tip 18: vries vleeswaren in porties in.

Heel vaak moest ik vleeswaren weggooien die al te lang in het bakje lagen. Nu maak ik 3 tot 5 porties van een verpakking vleeswaar, één in het vleeswaarbakje en 2 tot 4 porties op losse stapeltjes in een vriezerzakje. De smeerworst koop ik voordelig met drie aan elkaar maar thuis snijdt ik ze in drieën, 2 delen gaan de vriezer in.

Tip 19: gebruik diepvrieszakjes opnieuw.
Als er precies hetzelfde terug in gaat en het zakje nog bevroren is, durf ik het zelfs zonder tussentijdse poetsbeurt. Ze kunnen afgewassen worden en omgekeerd opgehangen om te drogen.

Tip 20: bewaar bakjes, melkpakken e.d. om in te vriezen (of op te ruimen)
Favoriete bakken:  (huzaren)salade bakjes, ijsbakken, botervloten, bakjes van de chinees, melkpakken (bovenkant open maken, vullen en "oprollen"), bedenk het maar. Kleine bakjes zijn ook handig om lades of kasten op te ruimen.

Tip 21: gebruik stukjes schildertape ipv diepvriesstickers
Veel makkelijker weer los te krijgen en veel goedkoper.

Tip 22: koop vleeswaren (flinter) dun gesneden.
En gebruik gewoon even veel plakjes als normaal op je brood. Het went of je merkt er niets van.
Bij L is de flinterdun gesneden vleeswaar iets duurder dan het "normaal" gesneden maar we beleggen er veel meer boterhammen mee.

Tip 23: let op de kiloprijs, stuksprijs, literprijs

Handig bij het vergelijken van vlees en groenten. Nu zo vlak voor de Kerst zie je weer leuke "aanbiedingen" voor leuk en makkelijk vlees voor Kerst. De meeste prijzen zijn daarbij per 100 gram, zo loopt de prijs alsnog aardig op. Ik zag een aantal dingen die me wel lekker leken maar toen ik de prijs per ons vermenigvuldigde met 10 was de trek snel over. Gemarineerde kiphaasjes zijn geregeld in de aanbieding voor nog geen 6 euro per kilo. Met Kerst zijn ze met katenspek eromheen gerold ineens 15 euro per kilo. Dan rol ik wel even zelf, dank u. Deze week stond ik ook naar van die handige luiers à la instapmodel te kijken. De prijs per stuk stond er keurig bij. Toen ik het prijsverschil zag met de huidige luiers, besloot ik voorlopige te blijven plakken en wurmen.

Tip 24: schaaf, rasp, schil en snijdt zelf.

Je bent een stuk goedkoper uit als je zelf van een blok kaas plakken schaaft en kaas raspt (eventueel restje geraspt) invriezen. De "aardappelrondjes" die nu in de koelschappen liggen, met of zonder kruiden (als goedkope vervanger van krielaardappeltjes?) maak je ook zo zelf door piepers te schillen en in blokjes te snijden. In de fabriek halen ze de hoekjes er nog af zodat het meer op een rond aardappeltje lijkt maar het smaakt hetzelfde. Eventueel zelf kruiden toevoegen en voorkoken. Ik doe ze zo in de pan, als je kleine blokjes maakt, is het lekker snel gaar en klaar. Ook kant-en-klaar salades zijn ontzettend duur en zo zelf (na) te maken. Zo zijn er wel meer dingen uit het koelvak, die ook zelf kunt (voor)bereiden voor een veel lager bedrag.

Tip 25: maak zelf croutons van oud brood.

Kan ook van de kapjes, in blokjes snijden en in olie bakken met kruiden en/ of knoflook naar smaak, eventueel strooikaas er overheen als ze nog warm zijn. Je kunt ze ook in een ovenschaal in de oven maken. Bewaren in een goed afgesloten pot of bak.

Tip 26: maak een boodschappenlijstje.

Voorkom verleidingen en zaken vergeten. Voor de dingen die je vergeet, ga je later die week terug en vaak neem je dan toch weer iets mee.

Tip 27: maak een weekmenu voor je boodschappen gaat doen.

Hier staat naast het boodschappenlijstje voor de komende week altijd het weekmenu van die week. Het voorkomt dat we dingen weg moeten gooien (de meest bederfelijke zaken gaan allereerst op het menu), het helpt om "afhaalbuien" in te dammen en het helpt veel bij het maken van het boodschappenlijstje. Door een weekmenu te maken kun je ook makkelijker dingen combineren en zo ook weer minder overhouden. Deze week hadden we bijvoorbeeld sperzieboontjes, waarvan een deel de volgende dag in de minestronesoep ging. Paprika stoplichten, prei, champignons of een groot blik erwten e.d. verdeel ik ook zo makkelijker over de week door er steeds iets anders mee te maken.

Tip 28: neem zelf een boodschappentas mee.

Een opgevouwen plastic tas in je handtas of broekzak voor het geval dat of zo'n handig stoffen gevalletje dat zo lekker klein opgevouwen kan worden. Scheelt veel op jaarbasis als je daardoor geen dure tassen meer hoeft te kopen bij de kassa.

Tip 29: vergelijk prijzen.

Mensen die het leuk lijkt of het echt nodig hebben, kunnen daarvoor een prijzenboek maken. Je schrijft daarin verschillende artikelen op en daarnaast in verschillende kolommen wat ze kosten bij verschillende supers. Ik schrijf de prijzen graag in potlood, ze wijzigen wel eens. Je kunt het er ook heel klein bij schrijven of een streep door de prijs zetten, als het niet beviel. Vergelijk prijzen weer per kilo, liter of stuk voor een eerlijk vergelijk.

Tip 30: vergelijk aanbiedingen.

Makkelijk terug te vinden op bijvoorbeeld http://www.supermarktaanbiedingen.com/

Tip 31: kijk en vergelijk, maar beperk het aantal supermarkten dat je bezoekt.

Mijn opa en oma tuften vroeger van supermarkt naar supermarkt voor de laagste prijzen, zeker met de huidige benzineprijzen geen geldbesparend plan. Ga je op de fiets, dan kun je afwegen of je de tijd en energie ervoor (over) hebt.

Tip 32: doe mee aan geld terug acties.
Vaak hebben deze producten een sticker op de verpakking maar je kunt ze ook soms op internet vinden (zie ook tip 33).
(Bedankt Wallie, voor deze tip via het reactieformulier)

Tip 33: vraag gratis producten aan
Ik maak zelf gebruik van nieuwsbrieven van www.trynow.nl en www.elkedaggratis.nl. Ik doe dit nog niet zo lang, misschien zijn er nog fijnere websites te vinden. Ik gebruik een tweede voorletter achter mijn (enige) voorletter als ik iets aanvraag. Als ik dan later een brief ontvang met twee voorletters (terwijl ik er maar een heb), weet ik, dat het reclame is. Dat bekijk ik dan even vlug als ik (meer) tijd heb, soms zitten er kortingsbonnen in. De laatste tijd ontvangen: gratis paté plus 10 cent erbij  (verkoopprijs die vergoed werd was hoger dan wat ik ervoor betaald had), 2 keer shampoo, 1 douchegel, verschillende keren thee, een zakje soep en err.... Die kleine verpakkingen zijn reuze handig voor in de toilettas.

Tip 34: zorg dat je geen honger of dorst hebt als je boodschappen gaat doen, of moe bent.
Je bent dan sneller geneigd meer te kopen dan je van plan was, of extra lekkere dingen, of makkelijke dingen.

Tip 35: kijk ook onderin of bovenin het schap.
De duurste producten staan bewust op ooghoogte, meestal vind je de goedkoopste opties onderin, heel soms bovenin.

Tip 36: kijk de kassabon na.
Vooral bij één van de cassières bij mijn vaste supermarkt is het vaak raak en moest ik geregeld terug omdat ik iets verkeerd was aangeslagen. Ik vermijd haar rij daarom maar tegenwoordig. Je kunt het ook pas bij de fiets of auto controleren en dan terug als het nodig is, als je het niet leuk vind om het "in plain sight" te doen.

Iemand aanvullingen?

Winter bespaartips

Zuinig stoken
Hieronder enkele tips om nu te besparen op je energierekening.
Dit zijn algemene tips, wanneer je een ouder huis hebt, een huis dat weinig is geïsoleerd of lichamelijke klachten hebt zoals artritis zijn ze misschien niet op jou van toepassing. Proberen kan altijd.

Tip 3 65 (correctie, 3 was dubbel gebruikt): wen een lagere temperatuur aan
Veel mensen hebben de thermostaat op 20 of 21 graden staan. Met de thermostaat op 18 of 19 is ook een prima temperatuur. Als je aan het begin van het stookseizoen het zo lang mogelijk uitstelt om je thermostaat op te draaien en daarna jezelf went aan 18 a 19 graden, heb je er geen last meer van kou later. Een beetje mosterd na de maaltijd nu maar misschien kun je nog wel de thermostaat elke dag iets (verder) terug zetten.

Tip 4: trek eerst iets warmers aan, voor je de thermostaat omhoog schroeft.
Een lekkere trui, kruip onder een fleecedekentje.
Je kunt de verwarming lager zetten als je een woonmantel maakt van een oude deken. Er zijn mensen die een skipak gebruiken.
(Bedankt Genoeg en Hanneke van Veen en Rob van Eden voor de tip over de woonmantel)

Tip 5: maak gebruik van de gordijnen.
Overdag zijn zowel de gordijnen als de vitrage aan de zonkant helemaal geopend bij mij thuis. Zo kan het zonnetje lekker binnen schijnen en de woonkamer verwarmen. 's Avonds gaat alles dicht om de kou van de ruiten (en kleine kieren van de deur) tegen te houden. De radiator wel vrijhouden.
Voor de deuren kun je ook, het liefst lekker dikke, eventueel tweedehands, gordijnen hangen om tocht tegen te houden

Tip 6: zet de verwarming op tijd uit (uur van te voren).
Een uur voor je naar bed gaat of weg gaat, kun je de verwarming vast lager zetten (15 of 16 graden). Het blijft nog wel even warm genoeg in huis.

Tip 7: zorg voor onderhoud van CV/combi ketel.
Goed onderhoud kan veel stookkosten schelen. Laat er een keer per jaar naar kijken, of zoveel als de installateur geadviseerd heeft (bij nieuwere installaties soms maar eens per 2 jaar).

Tip 8: zet de radiator(s) (bijna) uit in ruimten die je niet of nauwelijks gebruikt.
Het is nu fris in onze hal en op het toilet is het ook fris 's avonds laat maar het is zo zonde om de radiator daar open te schroeven. De radiator staat daar, plus op een werk/rommelkamer maar een klein tikje open. Op onze slaapkamers staat de radiator niet ver open, wij houden niet van een warme slaapkamer.

Tip 9: ventileer en lucht.
Ook voor je gezondheid is ventileren belangrijk, in alle jaargetijden. Zorg dat er altijd aan- en afvoer kan zijn van frisse lucht in je huis. De roosters hoeven dus niet potdicht in de winter. Zet ook de thermostaat regelmatig laag en lucht een minuut of 10 het huis goed door de ramen tegen elkaar open te zetten. Frisse lucht warmt makkelijker op.

Tip 10: dicht naden en kieren.
Met tochtstrips langs ramen en deuren, speciale tochtstrips voor onderaan deuren, tochtbeesten voor de deur (of maak zelf zo'n rol) etc.

Tip 11: zet geen spullen of meubels voor de radiator.
Eventueel dan maar de bank in de winter op een andere plek?

Tip 12: breng radiatorfolie aan (eventueel ook om de verwarmingsbuizen).
Te koop bij bouwmarkten of te bestellen op internet. Nieuwe folies plak je achter tegen de radiator aan (tip: een dun plankje of stuk karton kan daarbij helpen, of iets zwaarders onder aan de strook hangen). Dat is effectiever en je ziet er niets meer van. Je kunt ook folie om de verwarmingsbuizen draaien. Door de folie gaat de warmte niet verloren in de koude buitenmuur.

Tip 13: plank in het gat! (deur dicht!)
Ja, het is een inkoppertje maar mijn man en dochter hebben er veel moeite mee, sluit tussendeuren meteen als je ze gebruikt hebt, er gaat anders veel warmte verloren (in die koude hal van ons).

Tip 14: maak gebruik van een snelkookpan.
Voor die winterse stoofschotels en soepen. Scheelt 66% van de kooktijd bij veel peulvruchten en stoofgerechten.

Avondeten van vandaag: Minestronesoep van restjes met daarbij zelf gebakken brood en zelfgemaakte kruidenboter.

Tip 15: maak zelf kruidenboter
Gewoon wat halvarine of roomboter (roomboter met een beetje water) in een schaaltje omroeren met naar smaak: knoflookpoeder, (kruiden)zout, peper, Italiaanse kruiden of peterselie.
Wij aten het vandaag op een zelfgebakken broodje bij de soep.

Tip 16: vries voordeelverpakkingen met afbakbroodjes in.
Zo'n grote zak nam ik eerst maar niet, dat krijgen wij niet in een weekend op. Nu vries ik ze gewoon in. Ik bak ze zonder voorverwarmen af op 180 graden, 10 minuten. Laatst heeft mijn man zelf een oven vol broodjes gebakken, die hebben we ook ingevroren. Vandaag nam ik er twee uit om lekker af te bakken voor bij de soep.

Tip 17: bewaar restjes groenten, aardappel, pasta e.d. voor soep.
Uitje en knoflook fruiten, eventueel spekreepjes erbij, daarna water en alle groenten e.d. erbij, kruiden naar smaak en lekker laten koken met een blik gepelde tomaat en je hebt lekkere minestronesoep.
Je kunt restjes (gekookte) groenten en aardappel ook steeds in een bak doen die je in de vriezer hebt staan, als die vol is maak je er soep van. Pureren met de staafmixer is dan ook lekker.